ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਦੇ ਅਰਥ
The word “Logistics” is very vaguely understood in the transportation industry. It is very often mixed up with transportation. By definition, Logistics means having the right thing, at the right place, at the right time. According to the Council of Logistics Management, Logistics is the process of planning, implementing, and controlling the efficient, effective flow and storage of goods, services, and related information from point of origin to point of consumption for the purpose of conforming to customer requirements. This definition includes inbound, outbound, internal, and external movements, and return of materials for environmental purposes. With today’s fast-moving global marketplace, companies who provide transportation and logistics services play an integral role in the supply chain.
Today, the geographical boundaries are disappearing for global trade. But, this globalization has brought in many challenges, one of which is the free flow of goods and services across boundaries. Managing these, in a cost-effective manner is the key to growth in business. In this context, logistics management and supply chain management (SCM) have come into sharp focus in the industry, as an opportunity to gain an edge in the market. The need to keep the chain lean and responsive is a major priority. The ever-changing landscape of the logistics field makes it one of the most dynamic and complex industry niches present in today’s business environment. Inefficiencies in physical distribution in the supply chain management system can often pose significant threats to overall business performance and undermine organizations against leading contenders. A manager’s ability to integrate coordination between various channels of distribution, including transportation, storage of products, and the seamless implementation of data processing systems is vital to the growth and development of logistics firms.
Effective logistics managers must possess excellent analytical skills, coupled with a firm aptitude to solve problems within the finance, marketing, production, transportation, inventory control, and quality control sectors. An in-depth understanding of algebra and financial mathematics are also a key corner stone in the development of logistics decision modeling.
Logistics managers must ensure they are able to adapt to rapidly changing work environments, especially when focusing on the transport component of an organization. Individuals in this field must have a concrete understanding of the cost structures of various carriers and their respective modes of transportation and how to adequately allocate resources and make beneficial pricing decisions under pressure. Managers are also required to have a firm understanding of the legislation and policies governing the transport sector. Ultimately, the goal for Logistics managers is to lower logistics and transportation costs; increase asset turnover; reduce inventory carrying costs; decrease customs fines and penalties through better trade compliance; and strengthen customer service.
Modern Logistics primarily focus to fulfill customers’ needs. It involves management of the various activities required to move benefits from their point of production to the customer. These benefits can either be in the form of tangible products which are manufactured, or intangible such as services provided to the customers. Each organization’s approach to Logistics management is different from one another. Some of these firms are more focused to produce these benefits on their own. Their strategy is more aligned towards capturing raw materials. Alternatively, other companies’ logistics strategy is more inclined towards the distribution of the end products into the hands of the consumer. Regardless of the strategic alignment, logistics system is made up of many functional activities such as:
Customer Service: is the ultimate goal of any logistics strategy. It involves complaint handling, special order requests, damage claims, returns, billing problems, etc. A well organized customer service set up ensures continuous business from satisfied customers.
Inventory Management: is about carrying enough stock to ensure the best customer service without losing money by storing excessive and dead inventory. This is important at both sides – finished goods as well as raw materials.
Transportation: addresses physical movement of goods from a point of origin to a point of consumption. In dealing with international logistics, a well planned transportation architecture is required which involves having a integrated means of transportation through ships, air, rail and road. Knowledge about import and export rules and regulations also play a great role in this area.
Storage and materials handling: address the physical storage requirements of holding inventory. It is the management and acquisition of the proper space required and handling the materials within that space. Different options need to be analyzed in finalizing the storage strategy like Buy vs Lease options, or Public vs Private warehousing.
Packaging: is about protecting the product while it is being shipped or stored. It is also about presenting the products to the ultimate consumer. There are various government labeling rules that need to be followed and adhered to.
Information Processing: links all areas of the logistics system together. Various software packages are available to manage different activities in logistics management.
Demand forecasting: helps in preparing for meeting the customers future demands. Historical sales statistics, seasonal trends and planned future events are considered to accurately forecast future demands.
Production planning: is another component of the logistics to ensure that customer’s orders are fulfilled on time. Manufacturing needs components and raw materials in order to make finished goods. Proper planning is required to account for machine, labor and capacity constraints.
Purchasing: In order to manufacture and deliver orders to customers, internal purchase and procurement of raw materials are very important. Lead times for each supplier also need to be taken into proper consideration.
Facility location: addresses the strategic placement of warehouses, manufacturing plants, and transportation resources. These decisions are not made very often, but once made directly reflect the company’s ultimate success or failure.
In addition to the above activities, logistics tasks also include, but are not limited to other activities such as after-sales parts and service support, maintenance contracts, return goods handling and recycling operations. An organization’s strategy guides the way the individual activities are performed. A well coordinated and executed logistics strategy plays an important milestone in any organization success.
ਟਰਾਂਸਪੋਰਟ ਇੰਡਸਟਰੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਬਦ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ (ਲ਼ੋਗਸਿਟਚਿਸ) ਦੇ ਅਰਥ ਬਹੁਤ ਸਮਝੇ ਜਾਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਕਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪ੍ਰੀਭਾਸ਼ਾ ਵੱਜੋ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਦੇ ਅਰਥ ਹਨ ਠੀਕ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ, ਠੀਕ ਸਥਾਨ ਤਕ ਠੀਕ ਸਮੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ। ਕਾਉਂਸਲ ਆਫ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਅੁਨਸਾਰ “ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ” ਤੋ ਭਾਵ ਹੈ ਕਸਟਮਰ ਦੀਆ ਲ਼ੋੜਾ ਅਤੇ ਇਛਾਵਾ ਅੁਨਸਾਰ ਵਸਤੂਆ ਨੂੰ ਉਤਪਾਦਨ ਸਥਾਨ ਤੋ ਉਪਭੋਗਤਾ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਯੋਜਨਾ ਬਧ ਢੰਗ ਨਾਲ ਲਿਜਾਣਾ, ਸਟੋਰ ਕਰਨਾ, ਵੰਡਣਾ ਅਤੇ ਸਬੰਧਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇਣਾ ਆਦਿ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਨ-ਬਾਊਂਡ, ਆਊਟ-ਬਾਊਂਡ, ਇੰਟਰਨਲ ਅਤੇ ਐਕਸਟਰਨਲ ਮੂਵਮੈਂਟਸ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ। ਅੱਜ ਦੇ ਤੇਜ ਰਫਤਾਰ ਵਿਸ਼ਵ ਪੱਧਰੀ ਬਜਾਰ ਵਿੱਚ ਉਹੀ ਕੰਪਨੀਆ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਦਾ ਅਨਿੱੜਵਾਂ ਅੰਗ ਬਣਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਲ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਸੇਵਾਵਾ ਵੀ ਦਿੰਦੀਆ ਜਨ।
ਅੱਜ ਦੇ ਵਿਸ਼ਵ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਭੂਗੋਲਿਕ ਸੀਮਾਵਾ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀਆ ਜਾ ਰਹੀਆ ਹਨ। ਇਹ ਗਲੋਬੇਲਾਈਜਸ਼ੇਨ ਕਈ ਚਣੌਤੀਆ ਵੀ ਲੈ ਕੇ ਆਈ ਹੈ ਜਿਨਾ ਵਿੱਚੋ ਇਕ ਹੈ ਸੀਮਾ ਰਹਿਤ ਵਸਤੂਆ ਦਾ ਫਲੋ ਅਤੇ ਸਰਵਿਸਜ। ਘੱਟ ਤੋ ਘੱਟ ਖਰਚ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣਾ ਹੀ ਵਪਾਰ ਵਿੱਚ ਸਫਲਤਾ ਦੀ ਕੂੰਜੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਮੈਨੇਜਮਂੈਟ ਅਤੇ ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਇਸ ਇੰਡਸਟਰੀ ਲਈ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਬਣ ਗਏ ਹਨ।ਸਪਲਾਈ ਚੇਨ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਦੀ ਕੋਈ ਵੀ ਗਲਤੀ ਬਿਜਨਸ ਦੀ ਪਰਫਾਰਮੈਂਸ ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸਫਲ ਲੋਜ਼ਿਸਟਿਕਸ ਮੈਨੇਜਮਂੈਟ ਕੋਲ ਵਧੀਆ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਨਾਤਮਕ ਯੋਗਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਫਾਇਨੈਂਸ, ਮਾਰਕਿਟਿੰਗ, ਪਰੋਡਕਸ਼ਨ, ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ, ਇਨਵੈਂਟਰੀ ਕੰਟਰੋਲ ਅਤੇ ਕੁਆਲਿਟੀ ਕੰਟਰੋਲ ਜਿਹੇ ਖੇਤਰਾ ਦੀਆਂ ਸਮਸਿਆਵਾ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਵੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਮੈਨੇਜਰਾਂ ਵਿੱਚ ਤੇੱਜੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੇ ਵਰਕ ਅਨਵਾਇਰਨਮੈਂਟ ਨੂੰ ਅਡਾਪਟ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਫੀਲਡ ਦੇ ਇੰਡਵਿਜੂਅਲਜ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕੇਰੀਅਰਜ ਦੇ ਕਾਸਟ ਸਟਰਕਚਰਜ ਅਤੇ ਦੇ ਸਾਧਨਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਪੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮੈਨੇਜਰਜ ਨੂੰ ੳੇੁਹਨਾ ਪਾਲਸੀਆ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨਾ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਜੋ ਟਰਾਸਪੋਰਟ ਸੈਕਟਰ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹਨ।ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਮੈਨੇਜਰਜ ਦਾ ਗੋਲ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਖਰਚਿਆ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣਾ, ਅਸੈਟ ਵਧਾਉਣੇ, ਇਨਵੈਂਟਰੀ ਕੈਰੀਂਗ ਖਰਚੇ ਘੱਟ ਕਰਨੇ, ਕਸਟਮਰ ਜੁਰਮਾਨੇ ਅਤੇ ਪੈਨਲਟੀਆ ਤੋ ਬਚਾਅ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਕਸਟਮਰ ਸਰਵਿਸ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਆਧੁਨਿਕ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਕਸਟਮਰ ਦੀਆ ਲੋੜਾ ਪੂਰੀਆ ਕਰਨ ਵੱਲੋ ਧਿਆਨ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨਾ ਦੀਆ ਐਕਟਿਵਿਟੀਜ ਵਿੱਚ ਪਰੋਡਕਸ਼ਨ ਪੁਆਇੰਟ ਤੋ ਲੈ ਕੇ ਕਸਟਮਰ ਤੱਕ ਦੇ ਲਾਭ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਲਾਭ ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਡ ਪਰਾਡਕਟਸ ਜਾਂ ਕਸਟਮਰ ਸਰਵਿਸਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਅਦਾਰੇ ਦੀ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਮੈਨੇਜਮੈਂਟ ਪ੍ਰਤੀ ਪਹੁੰਚ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਸਿਸਟਮ ਕਈ ਐਕਟਿਵਿਟੀਜ ਦਾ ਸਮੂਹ ਹੈ ਜਿਵੇ:-
1. ਕਸਟਮਰ ਸਰਵਿਸ:- ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੰਪਲੇਂਟਸ ਹੈਂਡਲ ਕਰਨਾ, ਸਪੈਸ਼ਲ ਆਰਡਰ, ਡੈਮੇਜ ਕਲੇਮਜ਼, ਰੀਟਰਨਾਂ, ਬਿੱਲਾ ਦੀਆ ਪਰਾਬਲਮਜ਼ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੀਆ ਹਨ।
2. ਇਨਵੈਂਟਰੀ ਮੈਨੇਜਮੈਟ :- ਇਸ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਕਸਟਮਰ ਲਈ ਕਾਫੀ ਸਟਾਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਧੂ ਅਤੇ ਡੈੱਡ ਇਨਵੈਂਟਰੀ ਸਟੋਰ ਕਰਕੇ ਧਨ ਬਰਬਾਦ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਇਹ ਤਿਆਰ ਵਸਤਾ ਅਤੇ ਕੱਚਾ ਮਾਲ ਦੋਨੋ ਪਾਸੇ ਹੀ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਹੈ॥
3. ਟਰਾਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ :- ਇਸ ਵਿੱਚ ਉਤਪਾਦਨ ਸਥਾਨ ਤੋ ਉਪਭੋਗੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਤੱਕ ਵਸਤਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਢੋਹਾ ਢੋਹਾਈ ਸਮੇ ਸ਼ਿਪਸ, ਹਵਾਈ ਸਾਧਨ, ਰੇਲ, ਸੜਕੀ ਸਾਧਨ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਵਧੀਆ ਯੋਜਨਾ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਰਾਮਦ-ਬਰਾਮਦ ਦੇ ਕਾਇਦੇ ਕਾਨੂੰਨਾ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣਾ ਵੀ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
4. ਸਟੋਰੇਜ ਤੇ ਮਟੀਰੀਅਲ ਹੈਂਡਲਿੰਗ:- ਸਟੋਰੇਜ ਸਬੰਧੀ ਲੋੜਾ ਅਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਹੱਕ ਲੱਂਭਣਾ, ਠੀਕ ਥਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਵਿੱਚ ਮਟੀਰੀਅਲ ਦੀ ਸਾਂਭ ਸੰਭਾਲ ਕਰਨੀ। ਸਟੋਰੇਜ ਖਰੀਦਣੀ ਹੈ ਜਾਂ ਲੀਜ ਤੇ ਲੈਣੀ ਹੈ, ਸਰਕਾਰੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਲੈਣੀ ਹੈ ਆਦਿ।
5. ਪੈਕੇਜਿੰਗ :- ਜਦੋਂ ਵਸਤੂ ਢੋਹੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਸਟੋਰ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਨੁੰ ਪਰੋਟੈਕਸ ਕਰਨਾ। ਲੈਬਲਾਂ ਬਾਰੇ ਕਈ ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯਮ ਹਨ- ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨੀ ਹੈ।
6. ਇੰਫਰਮੇਸ਼ਨ ਪਰੋਸੈਸਿੰਗ:- ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਮੇਨੇਜਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਸਾਫਟਵੇਅਰ ਉਪਲਭਧ ਹਨ। ਉਨਾ ਨੂੰ ਲਿੰਕ ਕਰਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
7. ਡੀਮੈਂਡ ਫੋਰਕਾਸਟਿੰਗ:- ਕਸਟਮਰਜ ਦੀਆਂ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸੇਲ ਬਾਰੇ ਸੀਜ਼ਨਲ ਝੁਕਾ ਅਤੇ ਪਲੈਨਡ ਈਵੈਂਸ ਨੂੰ ੁਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਦਾ ਹੈ।
8. ਪਰੋਡਕਸ਼ਨ ਪਲੈਨਿੰਗ:- ਇਹ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅੰਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਸਟਮਰਾਂ ਦੇ ਆਰਡਰ ਸਮੇ ਸਿਰ ਭੁਗਤਣ / ਮਸ਼ੀਨ, ਲੇਬਰ ਅਤੇ ਕਪੈਸਟੀ ਰੁਕਾਵਟਾ ਬਾਰੇ ਠੀਕ ਯੋਜਨਾ ਬੰਦੀ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
9. ਪਰਚੇਜ਼ਿੰਗ:- ਤਿਆਰ ਕਰਕੇ ਸਮੇ ਸਿਰ ਗਾਹਕਾਦੇ ਆਰਡਰ ਭੁਗਤਾਣ ਲਈ ਕੱਚੇ ਮਾਲ ਦਾ ਖਰੀਦਣਾ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲਣਾ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
10. ਫੇਸਿਲੇਟੀ ਲੋਕੇਸ਼ਨ:- ਇਸ ਦਾ ਸਬੰਧ ਗੁਦਾਮਾ ਦੇ ਸਥਾਨ, ਮੈਨੂਫੈਕਚਰਿੰਗ ਪਲਾਂਟਸ ਅਤੇ ਢਹਾਈ ਦਟ ਸਾਧਨਾਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।ਇਹ ਫੈਸਲੇ ਰੋਜ਼ ਰੋਜ਼ ਨਹੀ ਹੁੰਦੇ ਪਰ ਜਦ ਕਰ ਲਏ ਜਾਣ ਤਾਂ ਕੰਪਨੀ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਜਾ ਅਸਫ਼ਲਤਾ ਲਈ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਾ ਰੱਖਦੇ ਹਨ।
ਉਪਰੋਕਤ ਕੰਮਾ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਲੋਜਿਸਟਿਕਸ ਆਫਟਰ- ਸੇਲ ਪਾਰਟਸ, ਸਰਵਿਸ ਸਪੋਰਟ, ਮੁਰੰਮਤ ਬਾਰੇ ਕਾਂਟਰੈਕਟਸ, ਵਾਪਸ ਕੀਤੀਆ ਨੂੰ ਹੈਂਡਲ ਕਰਨ ਰੀ-ਸਾਈਕਲਿੰਗ ਜਿਹੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਵੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਵੀ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਵਿੱਚ ਇਸਦਾ ਬਹੁਤ ਯੋਗਦਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।